Bebek Uyku Eğitimi

Uyku Zamanı Ne Giydireceğiz?

Havaların soğumasıyla birlikte her anneyi alır bir telaş, acaba bebeğim üşüyor mu?

Gündüz vakitlerinde bunu devamlı kontrol etmek mümkün. Üşüdüyse bir kat daha giydirmek, terlediyse üstünden bir kat azaltmak gibi.

Peki ya gece? Gece her an kalkıp bebeğimizin üstü açılmış mı diye bakamayız. Bir yorgan/battaniye örtsek zaten daha 1 saat bile geçmeden üstünden attığını görürüz. Bebeğiniz yatakta devamlı dönerken yorgan/battaniye üstünde nasıl kalsın? Üstelik bir de bu örtülerin tehlike oluşturma durumları var.  

Tüm bunları düşündüğümüzde en rahat ve güvenli seçeneğin uyku tulumları olduğunu görürüz. Ama çeşit çeşit model arasından doğru uyku tulumunu nasıl seçeceğiz?

Sizin için bununla ilgili detaylı bir çalışma yaptım. Gelin hangi uyku tulumunu almanız gerektiğine beraber karar verelim.

Öncelikle ilk bakılması gereken şey TOG değeri. Peki nedir bu TOG?

TOG bir kıyafetin kalınlığı, modeli ve üretildiği malzeme göz önünde bulundurulduğunda sizi ne kadar sıcak tutacağını bildiren bir değerdir. Yani kısaca termal direncin ölçüsüdür de diyebiliriz. TOG’un avantajı bulunduğunuz ortam sıcaklığına uygun model, kalınlık ve malzeme seçimi yapabilmenizdir. Genellemek gerekirse aşağıdaki şekilde düşünebilirsiniz.

0.3-0.5 TOG        Bahar aylarında

1.0 TOG                   Havalar serinlemeye başladığında

2.5 TOG                   Kış aylarında serin evlerde

3.5 TOG                   Kışın ev dışında veya serin yerlerde

Doğru Uyku Tulumu için Bilinmesi Gerekenler

1. Oda Sıcaklığı

Alacağınız uyku tulumunda doğru TOG değerini tespit edebilmek için öncelikle odanın sıcaklığını ölçmeniz gerekmektedir. Bunun için sadece bebeğinizi uyuttuğunuz andaki sıcaklığa bakmanız yeterli olmayabilir. Gece boyu birkaç ölçüm yapmanız gerekebilir çünkü bazı evlerdeki ısınma sistemleri sabaha karşı kapanarak odanın soğumasına neden olabiliyor. Eğer bebeğinizi uyuttuğunuz andaki ile sabaha karşı olan sıcaklık farklıysa o zaman en soğuk değeri dikkate almanız gerekmektedir.

2. Malzeme Seçimi

Uyku tulumları farklı malzemelerden yapılmış olabilir. Bunlar arasında pamuk, elyaf, polar gibi seçenekler görebilirsiniz. Bebeğiniz için en sağlıklı olansa her zaman pamuklu olan uyku tulumlarıdır. Oda sıcaklığı 16 derece ve altı olmadığı sürece bebeğinizi uygun TOG değeri belirlenmiş pamuklu bir uyku tulumuyla yatırmanızı tavsiye ederim. Ama 16 derece ve altı oda sıcaklığında polar olanları da tercih edebilirsiniz. Bu durumda ilk geceler 2-3 saat arayla bebeğinizin terleme durumunu kontrol etmeniz sağlıklı olacaktır. Elyaf gibi malzemeler bebeğinizin terlemesine neden olabileceğinden kullanmanızı tavsiye etmem. Unutmayın ki bebeklerimizi sıcak tutmak istiyoruz, terletmek değil. Bunun için hava alan, doğal malzemeleri tercih etmemiz gerekiyor.

3. Model Seçimi

Uyku tulumlarına baktığımızda çeşit çeşit model görürüz. Torba ayaklı uyku tulumları, bacaklı olanları, pijama versiyonları, bir de içinde kundaklamaya uygun cırtcırtlıları. Peki bebeğinize uygun olan hangisi nasıl seçeceksiniz? Bunun için öncelikle bebeğinizin ayını ve karakterini iyi belirlemiş olmanız gerekiyor.

Aşağıdaki tablo size bu konuda fikir verme amaçlı oluşturuldu. Tabloyu daha iyi anlayabilmek için hadi gelin birkaç örnek üzerinden gidelim;

Örneğin bebeğiniz 4 aydan küçükse hala kundaklanmaya ihtiyaç duyuyor demektir. Bunun için kundaklı uyku tulumlarını tercih edebilirsiniz. Ayrıca bebeğinizin ilk 4 ay nelere ihtiyaç duyduğuyla ilgili detaylı bilgiye Bebeklerde Kundak Kullanımı yazımdan ulaşabilirsiniz.

Ancak 3. ayından itibaren ellerini kollarını kundak içinden çıkartmaya çalışıyor veya siz kundakladığınızda rahatsız oluyor ve ağlıyorsa o halde ellerini ve kollarını serbest bırakan alt kısmı torbalı uyku tulumlarını kullanabilirsiniz. Bebeğinizin 3.aydan itibaren uykularını düzenlemeye yardımcı ipuçlarına önceki yazımdan ulaşabilirsiniz.

Bebeğinizin uyanık olduğu zamanlar kendi başına döndüğünü fark ederseniz artık kundaklı uyku tulumundan kollar serbest torba ayaklı uyku tulumuna geçme zamanının geldiğini anlayabilirsiniz. Çünkü uyku esnasında kolları kundaklı şekilde yüz üstü dönerse bu nefes yolunu tıkayarak tehlikeli sonuçların ortaya çıkmasına neden olabilir.

6.aydan itibaren oturma, tutunma, emekleme gibi faaliyetler başlayacağından bebeğiniz torba ayaklı tulumla rahat edememeye başlayabilir. Uyandığında yatağında zaman geçirirken tulum onun hareketlerini kısıtlıyor ve bu da onu sinirlendiriyorsa o halde ayaklı tulumlara geçiş yapabilirsiniz. Ben bebeğiniz rahatsız olmadığı sürece torba ayaklı tulumları kullanmaya devam etmenizi tavsiye ederim. Bebeğinizin 6.aydan itibaren uykularını düzenlemeye yardımcı ipuçlarına önceki yazımdan ulaşabilirsiniz.

12.aydan itibaren tutunma, kalkma, adım atma, yürüme gibi becerilerini keşfeden bebeğiniz ayaklı tulumla daha rahat edebilir. Bu nedenle yürümeye başladıktan sonra kendini daha özgür hissetmesini sağlayacağı ayaklı tuluma veya pijama tuluma geçiş yapabilirsiniz. Ayaklı tulumda bebeğinizin ayakları da tulumun içinde kalacak ve bu da sıcaklığın korunmasını sağlayacaktır. 12.ayda olması gereken uyku düzeni bilgisine ve uykuları yoluna sokmaya dair ipuçlarına buradan ulaşabilirsiniz.

Pijama tulumlarda ise ayaklar tulumun dışındadır ve modeline bağlı olarak patikli veya patiksiz şekilde tercih edilebilir. Bebeğinizin yattığı odanın sıcaklığına bağlı olarak ayaklarını patikle örtebilir veya tamamen açık bırakabilirsiniz.

Bunların yanında değişen ihtiyaçlarıyla birlikte tulumların içine giydireceğiniz iç giyimlerin modelleri de farklılık gösterecektir. Örneğin tuvalet eğitimiyle birlikte tek parça body’lerden 2 parçalı atlet-külot takımlara geçiş yapmanız gerekecektir. O bilgileri de yine aşağıdaki tabloda bulabilirsiniz.

Yaşa Göre Uyku Tulumu Modelleri

4. TOG Seçimi

Uyku tulumu modelinize karar verdikten sonra sıra uyku tulumunun doğru TOG seviyesini belirlemeye ve içine giydirmeniz gereken kıyafetlere geliyor. Burada 2 farklı seçim üzerinden gitmek lazım. Birincisi torba ayaklı uyku tulumları, ikincisi ise ayaklı (uzun kollu ve bacaklı) uyku tulumları veya pijama tulumlar.

  • Torba Ayaklı Uyku Tulumları için

Eğer bebeğiniz için torba ayaklı uyku tulumu almaya karar verdiyseniz o halde oda sıcaklığına uygun TOG seviyesini ve iç giyimini belirlemelisiniz. Bunun için aşağıdaki tablodan faydalanabilirsiniz.

Örneğin oda sıcaklığı 22 derece ise ve siz 1.0 TOG seviyesinde bir uyku tulumu tercih edecekseniz o halde içine ince bir uzun kollu+bacaklı body giydirebilirsiniz. Ama 2.5 TOG uyku tulumu seçecekseniz o halde içine ince bir yarım kollu body giydirmeniz yeterli olacaktır.

18 derece oda sıcaklığında 2.5 TOG uyku tulumu giydirecekseniz o halde içine kalın bir takım giydirmeniz gerecektir.

Torba Ayaklı Uyku Tulumları ve Uygun İç Giyim
  • Ayaklı (Uzun Kollu ve Bacaklı) Uyku Tulumları veya Pijama Tulumlar için

Eğer bebeğiniz için ayaklı uyku tulumu veya pijama tulum almaya karar verdiyseniz o halde iç giyim konusunda aşağıdaki tablodan yardım alabilirsiniz. Aşağıdaki tabloda uzun kollu ve bacaklı uyku tulumlarından tercih ettiğinizde içine ne giydirmeniz gerektiğine dair bir iç giyim bilgisine ulaşabilirsiniz.

Örneğin 20 derece oda sıcaklığında 1.0 TOG seviyesinde bir uyku tulumu aldıysanız o halde tulumun içine atlet body + kalın pamuklu bir iç giyim tercih etmelisiniz. Bunun yanında eğer aynı oda sıcaklığı için 2.5 TOG uyku tulumu aldıysanız iç giyim olarak ince bir takım giydirmeniz yeterli olacaktır. İç giyimleri bebeğinizin terleme/üşüme durumlarına bakarak takım olarak veya sadece üst olarak da tercih edebilirsiniz.

Ayaklı Uyku Tulumları ve Pijama Tulumlar için Uygun İç Giyim

Uyku tulumu bebeğinizi sıcak tutmak adına yorgan/battaniye yerine kullanmanız için tasarlanmıştır. Bu nedenle tulumu giydirdikten sonra bebeğinizin üstünü ek olarak bir örtüyle örtmenize gerek yoktur. Aksi takdirde vücut ısısı çok yükselecek ve terleyecektir.

Tüm bunlara ek olarak uyku tulumunu uykuya hazırlık rutininizin bir parçası olarak bebeğinizin odasında, sakin ve loş ortamda giydirirseniz bebeğinizi uykuya daha kolay hazırlayabilirsiniz. Böylece tulum onun için uyku zamanı ile bağdaşacak ve kendini uykuya daha kolay geçirebilecektir.

Faydalı olması dileğiyle,

Sevgiler

Cansu Özel

Genel

Bebeklerde Görülen Gaz ve Kabızlık Problemlerine Öneriler

Bebeklerde yenidoğan döneminden başlayarak mide-gaz-bağırsak problemleri yaşanabiliyor. Sağlıklı sindirim ve boşaltım sistemine sahip bebeklerde genellikle günde en az 1 defa kaka çıkışının olduğu gözlemlenmiştir. Ama eğer bebeğiniz gün içinde kaka yap(a)mıyorsa bunun birçok nedeni olabilir.

NEDENLER

  • Anne Sütünden Geçen Gaz

Bebeğinizin ilk gıdası anne sütüdür. 6.aya kadar eğer mama desteği almıyorsa bütün besin ihtiyacını sizin sütünüzden karşılayacaktır. Bu süreçte yediğiniz besinlerden sütünüze gaz geçebileceğinden sizin de yediklerinize özen göstermeniz gerekmektedir. Bu nedenle bebeğinizi sindirimini ve boşaltımını zorlayacak çiğ meyve/sebze, lahana, brokoli, karnabahar gibi gaz yapıcı sebzeler, süt ve süt ürünleri… gibi besinleri diyetinizden bir süreliğine çıkartmanız faydalı olacaktır. Ayrıca yemeklerinize kimyon, rezene gibi gaz giderici baharatlardan ekleyerek hem kendinizin hem de bebeğinizin sindirim ve boşaltım sistemini olumlu destekleyebilirsiniz. Bunun yanında eczanelerde satılan doğal içeriğe sahip anne-bebek çaylarını da doktorunuza danışarak diyetinize ekleyebilirsiniz.

  • Hazır Mama İçeriği

Eğer bebeğiniz anne sütü haricinde ek olarak veya sadece mama alıyorsa verdiğiniz mamanın içeriği bebeğinizin sindirim ve boşaltım sistemini olumsuz etkiliyor olabilir. Bu durumda kullandığınız mamanın markasını değiştirme veya su miktarını arttırarak (sulandırarak) kullanma gibi çözüm yollarına başvurabilirsiniz. Bu durumda mutlaka doktorunuza da danışarak tavsiyelerini almanız faydalı olacaktır.

  • Susuzluk

Özellikle mama desteği alan bebeklerde susuzluk çok sık görülebilir. Bu durumda hazırladığınız mama içeriğine biraz daha su ekleyerek ilerleyebilirsiniz. Ama anne sütü alan bebekler de nadir de olsa susuzluk yaşayabilirler. Burada sizin tükettiğiniz sıvı miktarını arttırmanız sütünüzün yapısını sulandıracağından bebeğinizin sindirim sistemi için gerekli tüm sıvı ve vitaminleri ona sağlayacaktır.

  • Katı Gıdalar

6.aydan itibaren başladığınız ek gıdaların içeriği de bebeğinizin mide-bağırsak hareketlerini olumsuz etkileyebilir. Burada doktorunuzun da tavsiyesiyle bebeğinize ayına uygun gıdalar deneterek ilerlemeniz (3 gün kuralına sadık kalarak) ve her gıdadan sonra bebeğinizin mide-bağırsak hareketlerini gözlemlemeniz faydalı olacaktır.

  • Süt/Protein Alerjileri

Anne sütü alan bebeklerde annenin tükettiği gıdalar doğrudan anne sütü yardımıyla bebeğe geçer. Bazı bebeklerde annenin tükettiği protein (yumurta, et, balık, mercimek…) veya süt ve süt ürünlerine karşı alerji olabilir. Bu konuda kesin sonucu öğrenebilmek için doktorunuza danışmanızı tavsiye ederim.

  • Beslenme Pozisyonu

Bebeklerin beslenme pozisyonları da gaz sıkıntısını tetikleyebiliyor. Eğer bebeğinizi yatay pozisyonda besliyorsanız emme aşamasında daha fazla gaz yutacak ve yuttuğu gazları çıkarmakta güçlük çekecektir. Bu durumu çözmenin yolu bebeğinizi açılı şekilde hafif oturur pozisyonda beslemeniz olacaktır. Böylece midesinde sütler aşağı giderken gazlar üstte kalarak daha kolay çıkabilecektir.   

ÇÖZÜMLER

  • Ilık Duş

Küvet içine dolduracağınız sıcağa yakın bir ılık suda bebeğinizi bir süre tutmanız bağırsak kaslarının rahatlamasına neden olacak ve kaka sürecini kolaylaştıracaktır. 

  • Masaj

Özellikle ılık duş sonrası bebeğinize uygulayacağınız rahatlatıcı masaj hareketleri kaslarının gevşemesine yardım edecektir. Bunun için rahatlatıcı ve gaz giderici doğal bebek yağlarından/kremlerinden faydalanabilirsiniz. Yapılan araştırmalar günde 2 defa masaj yapılan bebeklerin 14 günün sonunda mide-bağırsak hareketlerinin daha düzenli çalıştığını kanıtlıyor.

Masajı karın ve bağırsak bölgesine saat yönünde uygulayabilirsiniz.

Karın bölgesine ek olarak ayak altına uygulayacağınız masaj da bebeğinizin bağırsaklarını uyararak harekete geçirecektir. Ayak altına uygulama yaparken bebeğinizin ayağının iç ayasına saat yönünde baskı yaparak uygulamada bulunabilirsiniz. Bu süreçte doğal yağlardan faydalanmanız işinizi kolaylaştıracaktır.

  • Hafif Egzersizlerden Faydalanmak

Biz yetişkinler gün içerisinde devamlı hareket ettiğimiz için boşaltım sistemindeki kaslarımız uyarılır. Ancak 1 yaşından önce bebeklerde bu pek mümkün değildir. Bu nedenle bebeğinizin bağırsaklarını harekete geçirmek için pratik egzersizlerden faydalanabilirsiniz. Bunların en bilinir ve işe yarayanı bisiklet çevirme hareketidir. Bebeğinizi günde 3 defa yere sırt üstü yatırın ve bacaklarını sağ ve sol olarak sırasıyla karnına doğru bastırıp rahat bırakın. Biz yetişkinlerin yaptığı yerde bisiklet çevirme hareketi gibi düşünebilirsiniz. Bu hareketi her bir bacak için en az 10 defa yapabilirsiniz. Dikkat edilmesi gereken nokta bebeğinizin midesini rahatsız etmemesi ve kusmayı tetiklememesi için egzersizi beslenmeden hemen sonra yapmamanız.

  • Beslenme Pozisyonunu Değiştirmek

Bazen bebeğinizin midesinde biriken gazın çıkabilmesi için bebeğinizin hareket etmesi gerekir. Ancak 6.aydan itibaren çok hareket edemeyen bebekler için bu yardımı sizin yapmanız gerekecektir. Eğer bebeğinizi besledikten bir süre sonra yatırdığınızda kıvranmalar ve ağlamalar gözlemliyorsanız o zaman mutlaka bir kucağınıza alın ve bir süre dik pozisyonda tuttuktan sonra tekrar yatırın. Bir süre sonra gazını kolayca çıkardığını göreceksiniz. Tabi bu süreçte mümkün olduğunca beslendikten hemen sonra yatırmamaya özen gösterin. Bebeğinizi kucağınızda beslerken pozisyonunun çok yatay olmamasına dikkat etmelisiniz. Onu hafif dik pozisyonda beslemeniz daha sağlıklıdır. Anne sütü için uykulardan en az 30 dk, mama için de en az 45 dk sindirim zamanı ayırmak bebeğinizin uyku sürecini rahat geçirmesine katkı sağlayacaktır.

Faydalı olması dileğiyle,

Sevgiler,

Cansu Özel

Bebek Uyku Danışmanı